Lyon: in de voetsporen van de verzetsstrijders

“Ontdek via historische plaatsen een belangrijk centrum van het Franse verzet. Lyon, bekroond met een verzetsmedaille, is voor altijd een stad die een sleutelrol speelde in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Volg de voetstappen van Jean Moulin en kom alles te weten over de geheime groeperingen in Lyon. Een verblijf in Lyon met als speerpunt de geschiedenis en cultuur, onthult een soms miskende kant van de Franse geschiedenis.

Dag 1
—–

### Terug naar de geschiedenis van het verzet in Lyon

Begin je bezoek in het 3e arrondissement, in de rue Jeanne-Hachette, voor de poort van de Montluc gevangenis. Dit gebouw werd in 1942 geconfisqueerd door de Duitsers, die er een gevangenis van maakten voor joden, verzetsstrijders en krijgsgevangenen die door een nabijgelegen militaire rechtbank berecht waren.

In augustus 1944 maakt Yves Farge, hoge commissaris van de republiek voor de regio Rhône-Alpes en benoemd door Charles de Gaulle, een einde aan de executies door de honderden krijgsgevangenen die dan nog vastzitten, te bevrijden. Dit gebeurt een tiental dagen voor de bevrijding van Lyon.

Ga vervolgens naar het Place Bellecour waar het beeldhouwwerk van de Veilleur de pierre (de stenen waker) staat. Dit beeld is een eerbetoon aan de vijf verzetsstrijders die in de Montluc-gevangenis werden vastgehouden en op deze plek door de nazi’s werden geëxecuteerd. Deze gebeurtenis was een represaillemaatregel na een aanslag door het verzet, overigens zonder fatale gevolgen, die op 26 juli 1944 werd gepleegd in café Moulin à Vent, waar de Gestapo vaak kwam.

Om tijdens lunchtijd van alle emoties bij te komen, ga je de traboules van Lyon in. Ze vormen een netwerk van overdekte steegjes waar in oorlogstijd alle benodigde materiaal van het verzet prima opgeslagen kon worden. In de wirwar van straatjes kon je de agenten van de Gestapo ook gemakkelijk afschudden. Geniet in een van de bouchons (traditionele Lyonese restaurants) van de lokale gastronomie, en bewonder de typische architectuur.

Vervolg ‘s middags je wandeling tot aan de Cours Gambetta 9, verzamelplek van de verenigde strijdkrachten van het jongerenverzet. Binnen deze muren werkten de jonge verzetsstrijders met gevaar voor eigen leven hun politieke strijdplan tegen het Vichy regime uit.

Op de hoek van de rue Romarin en de rue Puits-Gaillol stierf Antoine Fonlupt. Hij was een jonge verzetsstrijder die vele aanslagen tegen de Duitse strijdkrachten organiseerde, en werd vermoord toen hij probeerde te ontsnappen aan een hinderlaag op de place des Terreaux…

De eerste dag van je bezoek aan Lyon eindigt hier, in de hellende straten van La Croix-Rousse. Loop, met in je geheugen nog de aangrijpende plekken waar je overdag bent geweest, een van de uitgaansgelegenheden in de wijk binnen, en ontdek de unieke sfeer van de Lyonese nachten. Genoeg om het leven en de vrijheid te vieren!

Dag 2
—–

### In de voetsporen van Jean Moulin

Het huis van dokter Dugoujon is als gedenkplaats ingericht, gewijd aan Jean Moulin. In dit huis werd deze beroemde verzetsstrijder op 21 juni 1943 door de Gestapo gearresteerd.

Het huis ligt op enkele kilometers afstand van Lyon, in Caluire-et-Cuire. Een in een kleine zaal getoonde documentaire laat het leven van de verzetsstrijders zien. Op de bovenverdieping tref je de kamer van de dokter aan, en de wachtkamer waar Jean Moulin en twee van zijn metgezellen zich bevonden toen de Gestapo binnenviel. Tegenover deze sobere gedenkplek staat een standbeeld als eerbetoon aan deze verzetshelden.

‘s Middags kun je een bezoek brengen aan het Centre d’histoire de la Résistance et de la Déportation de Lyon, gelegen in het 7e arrondissement. Hier word je ondergedompeld in de sfeer van de bezettingsjaren en kun je de complexe geschiedenis van de organisatie van het verzet en de deportaties in Frankrijk beter leren begrijpen.

Je verblijf in Lyon, in de voetsporen van de verzetsstrijders, loopt op zijn einde met een bezoek aan de Jardin des 44 enfants d’Izieu, op de hoek van de rue du Professeur Zimmermann en de rue Raoul-Servant. Dit kleine stukje natuurschoon is een eerbetoon aan de joodse kinderen die tijdens een razzia op 6 april 1944 door Klaus Barbie werden gearresteerd en gedeporteerd.

In Lyon laat de geschiedenis van het verzet zich op elke straathoek zien en herdenken.

### Wist je dat?

Ook schrijvers hebben zich tijdens de Tweede Wereldoorlog geëngageerd getoond. Midden tijdens de Duitse bezetting, tussen 1941 en 1943, wordt het tijdschrift Confluences uitgegeven, met als medewerkers mannen en vrouwen die er brieven aan het Vichy regime in publiceerden waarin ze hun afschuw over dit regime uitten. Louis Aragon, Elsa Triolet, Paul Eluard of Francis Ponge werkten eraan mee. Zij kwamen samen in de rue Chambovet 4, in het 3e arrondissement waar zich een herinneringsplaquette bevindt. Reden voor nog een stop in Lyon die je bij zal blijven.

### Het Lyonese verzet, door de ogen van Alain Tasma

De televisiefilm Alias Caracalla, in het hart van het verzet is gebaseerd op de memoires van Daniel Cordier, gedurende 11 maanden secretaris van Jean Moulin in Lyon. Een aangrijpend, zeer intelligent geregisseerde film.

### Het Paleis van Justitie in Lyon, waar de rechtzaak tegen Klaus Barbie plaatsvond

In 1987 start in Lyon een proces waar tientallen jaren op is gewacht: dat van Klaus Barbie (voormalig hoofd van de Duitse veiligheidspolitie in Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog).

De zittingen hebben plaats in het Paleis van Justitie, gelegen in Vieux-Lyon en gebouwd in 1835. Naar aanleiding van dit symbolische proces zal de formulering van een van de advocaten van de civiele partijen herinnerd blijven: ” dit proces is een proces voor de toekomst, voor de hoop.”

### 4 belangrijke evenementen en defilés ter herinnering aan het verzet in Lyon

9 februari: herdenking van de slachtoffers van de razzia in de rue Sainte-Catherine
8 mei: herdenking van de overwinning in 1945
21 juni: gedenkdag van de arrestatie van Jean Moulin
3 september: herdenking van de bevrijding van Lyon

### Lyon en het verzet, in het kort

Beste tijd om te gaan

De geschiedenis van de Lyonese verzetsstrijders kent vele herdenkingsdata door het hele jaar heen.

Vervoer

In Lyon kun je je verplaatsen per bus en trolleybus, per metro of per kabelspoorweg. Origineler is de cyclopolitain, een elektrische driewieler, ideaal om op een ecologische manier in het centrum rond te rijden.

Slapen

Reserveer een hotelkamer in de historische en charmante wijk La Croix-Rousse, gelegen op een heuvel.

Eten & drinken

Le Danton: rue Danton 8, 3e arr., Lyon
Vriendelijke Lyonese bistro, heerlijk vlees. Menu’s vanaf € 27,-*
Le Musée: rue des Forces 2, 2e arr., Lyon
Traditionele Lyonese bouchon. Vanaf € 23,-* per menu.
Les Saveurs du bistro: rue du professeur Weill 10, 6e arr., Lyon
Traditionele keuken. Vanaf € 13,-*
L’Œnothèque de Lyon: rue d’Austerlitz 15, 4e arr., Lyon
Goede grillgerechten, begeleid door kwaliteitswijnen. Vanaf € 10,-*

*De prijzen dienen als indicatie en kunnen afwijken.“